Dit blog is gesloten

We sluiten dit blog nu af. Lees verder over de oorlog tussen Israël en Hamas in ons nieuwe blog.

• Roland van Erven

Martin Griffiths, noodhulpcoördinator van de Verenigde Naties, heeft zaterdag laten weten dat de organisatie „erop aandringt” dat meer hulpvrachtwagens Gaza in mogen rijden. Dat schrijft Al Jazeera. Die hulp kan volgens hem zondag al komen.

„Er is een kans dat hulp morgen binnen kan komen”, zegt Griffiths. Maar: „het gaat niet lijken op de hoeveelheid die nodig is. We hopen dat hulp elke dag binnen kan komen”. Ook hoopt Griffiths dat de operatie „betrouwbaar en efficiënt” zal verlopen.

De grensovergang bij Rafah aan de Egyptisch-Palestijnse grens ging zaterdagochtend open, maar sloot na minder dan een uur alweer. Twintig vrachtwagens met hulpgoederen konden in dat korte tijdsbestek Gaza binnenkomen. Eerder liet CNN al weten dat komende maandag een nieuwe reeks vrachtwagens van de VN Gaza in kan rijden.

Griffiths zei ook dat de Gazanen vooral brandstof nodig hebben. Israël wil echter niet dat hulporganisaties dat aan Gaza kunnen geven. Volgens Israël kan Hamas brandstof namelijk in beslag nemen en gebruiken in de strijd.

• Flóri Hofman

Pro-Palestinademonstraties in verschillende Nederlandse en internationale steden

In meerdere Nederlandse en internationale steden vinden zaterdag pro-Palestinademonstraties plaats. In onder meer Den Haag, Leeuwarden, Enschede, Groningen, Maastricht, Amsterdam en Den Bosch zijn mensen de straat op gegaan om steun te betuigen aan de Palestijnen. In het buitenland vonden in steden als Sydney en Atlanta vergelijkbare demonstraties plaats. In Londen zouden volgens internationale persbureaus zo’n 100.000 mensen zijn gaan demonstreren.

In het Haagse Zuiderpark hadden demonstranten grote Turkse en Palestijnse vlaggen meegenomen, en borden met leuzen als ‘From the river to the sea, Palestine will be free’. Met die slogan, die afgelopen weken vaker opdook bij demonstraties, wordt vaak het streven naar één staat in het gebied tussen de rivier de Jordaan en de Middellandse Zee uitgedrukt. Voor sommigen verwoordt de leus zo het streven naar vrijheid en gelijkheid van Palestijnen in een democratische en seculiere staat; critici zien de slogan veelal als antisemitisme, omdat deze het bestaan van Israël zou ontkennen.

• Flóri Hofman

Europese leiders en ministers van Buitenlandse Zaken bij vredestop: ‘vreedzaam samenleven moet winnen’

Op de vredestop voor de oorlog tussen Israël en Hamas, die zaterdag begonnen is in de Egyptische hoofdstad Caïro, zijn verschillende Europese leiders en ministers van Buitenlandse Zaken aanwezig. De Britse minister van Buitenlandse Zaken James Cleverly zei dat hij Israël heeft gevraagd zich aan het internationaal recht te houden. „Ondanks de ongelooflijk moeilijke omstandigheden heb ik opgeroepen tot discipline, professionaliteit en terughoudendheid van het Israëlische leger”, zei hij tegen andere regeringsleiders in Caïro. „We moeten ervoor zorgen dat vreedzaam samenleven wint.”

De Italiaanse en Griekse premiers Giorgia Meloni en Kyriakos Mitsotakis deden een soortgelijke oproep. Ze pleiten voor het begin van een nieuw vredesproces, met als uiteindelijke doel de tweestatenoplossing, waarbij een onafhankelijk Palestina naast Israël bestaat. „Geen enkele militaire interventie kan een levensvatbare politieke oplossing vervangen”, zei Mitsotakis.

De Franse minister van Buitenlandse Zaken Catherine Colonna ging in op de humanitaire nood in Gaza. „De distributie van hulp aan de burgerbevolking, te beginnen met de meest kwetsbaren, veronderstelt een humanitaire corridor, die kan leiden tot een staakt-het-vuren.” Daar voegde ze aan toe dat haar regering 10 miljoen euro aan humanitaire hulp aan de Palestijnen heeft aangekondigd. Die komt bovenop 10 miljoen euro aan hulp die de Franse regering afgelopen zondag ook had beloofd.

Naast deze landen zijn onder meer Spanje en de voorzitter van de Europese Raad uitgenodigd in Caïro. De Verenigde Staten, China, en Rusland zullen hoogstwaarschijnlijk niet aanwezig zijn, evenmin als Israël en Hamas, de belangrijkste partijen in de oorlog. Ook Nederland is niet uitgenodigd.

• Flóri Hofman

Dit gebeurde er in de afgelopen uren in oorlog tussen Israël en Hamas

Een kort overzicht van wat er de afgelopen nacht en ochtend gebeurde in het conflict tussen Israël en Hamas.

• Hoewel het verwachte Israëlische grondoffensief in de Gazastrook nog niet is begonnen, heeft het Israëlische leger in de nacht van vrijdag op zaterdag opnieuw meerdere aanvallen op het gebied uitgevoerd. Het leger zegt doelen van Hamas te hebben bestookt, maar maakte niet bekend hoeveel doden daarbij zijn gevallen. Volgens het Palestijnse staatspersbureau WAFA en nieuwszender Al Jazeera kwamen zeker tientallen Palestijnen om het leven. Onder meer wooncomplexen in Rafah, een stad nabij de Egyptische grens, zouden bestookt zijn.
• Volgens Al Jazeera en The New York Times zijn ook op de Westelijke Jordaanoever doden gevallen door Israëlische aanvallen. In een vluchtelingenkamp in het noordwesten van het gebied zouden dertien Palestijnen zijn omgekomen.
• De humanitaire situatie in de Gazastrook, waar nauwelijks elektriciteit beschikbaar is en voedsel, water en medicijnen op dreigen te raken, is inmiddels nijpend. Na dagen van wachten konden twintig vrachtwagens met hulpgoederen zaterdagochtend de Egyptisch-Palestijnse grens oversteken. Na minder dan een uur sloot de grens weer.
• Internationale humanitaire organisaties waarschuwen ervoor dat de twintig vrachtwagens ruim onvoldoende zijn om de nijpende situatie in Gaza te verlichten. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie zijn vier vrachtwagens met voornamelijk medische goederen inmiddels ook onderweg naar Gaza. Voor de aanval van Hamas op Israël en de daaropvolgende Israëlische blokkade van Gaza reden dagelijks zo’n vijfhonderd vrachtwagens met humanitaire hulp de Gazaanse grens over.
• Zaterdag is in de Egyptische stad Caïro de vredestop over de oorlog tussen Israël en Hamas begonnen. „We zullen nooit ontheemding accepteren, we zullen op ons land blijven, ongeacht de uitdagingen”, zei de Palestijnse president Mahmoud Abbas in zijn openingstoespraak. Israël en Hamas, de belangrijkste partijen in de oorlog, zijn niet vertegenwoordigd.
• Demissionair minister van Defensie Kajsa Ollongren (D66) pleitte vrijdagavond voor een „gevechtspauze” tussen Israël en Hamas om humanitaire hulp aan Gaza mogelijk te maken. „De humanitaire situatie vraagt dat er even rust moet komen.” Ollongren benadrukte daarbij dat het kabinet op één lijn zit en met één mond spreekt.
• Hamas heeft vrijdagavond twee van de ruim tweehonderd gijzelaars vrijgelaten. Het gaat om een moeder en dochter met de Amerikaanse nationaliteit, die op het moment van de aanval van Hamas op Israël twee weken geleden in het land op familiebezoek waren. Het is de eerste keer dat Hamas gijzelaars heeft vrijgelaten. Woordvoerder van het Witte Huis John Kirby zei daarover dat de Verenigde Staten „zeer nauw betrokken” waren bij het vrijlatingsproces.

• Naïm Derbali

Mahmoud Abbas: Palestijnen blijven in hun land, zullen ontheemding nooit accepteren

De Palestijnse president Mahmoud Abbas heeft zaterdag benadrukt dat de Palestijnen niet van plan zijn hun land te verlaten. Dat zei hij zaterdag tijdens zijn openingstoespraak op de vredestop in de Egyptische stad Caïro. „We zullen nooit ontheemding accepteren, we zullen op ons land blijven, ongeacht de uitdagingen.” Tegelijk keurde Abbas „al het dodelijke geweld tegen burgers van beide kanten af” en riep hij op tot de vrijlating „van alle burgers die gevangen worden gehouden”, doelend op de zeker honderd burgers onder wie het merendeel Israëlisch, die de militante Palestijnse groepering Hamas op dit moment gegijzeld houdt.

De Palestijnse president richtte zich in zijn toespraak ook tot Israël, dat volgens hem „elke mogelijke humanitaire wet schendt” door zich op burgers te richten via luchtbombardementen op medische faciliteiten, scholen en schuilplaatsen. Daarnaast herhaalde hij de oproep tot het openen van de humanitaire corridors in Gaza. Sinds de Israëlische blokkade is de toevoer van noodhulp naar de Palestijnse gebieden helemaal gestokt, met uitzondering van twintig hulpvrachtwagens die zaterdagochtend de Egyptisch-Palestijnse grens bij Rafah overstaken.

Hoewel zowel de Europese als Arabische wereld verschillende afgevaardigden hebben gestuurd naar Egypte hebben gestuurd, zijn Israël en Hamas, de belangrijkste partijen in de oorlog, niet vertegenwoordigd. De deelnemende landen van de top, die op initiatief van de Egyptische president Abdel Fattah al-Sisi wordt gehouden, hopen dat de bijeenkomst uitkomsten biedt voor de opgelaaide oorlog tussen Israël en Hamas die nu twee weken oud is. Verschillende landen hebben aangegeven dat ze op wapenstilstand uit zijn, en een opheffing van de blokkade voor humanitaire hulp voor Palestijnen.

• Naïm Derbali

Meer humanitaire goederen onderweg naar Gaza, humanitaire organisaties vinden huidige hulp onvoldoende

De twintig vrachtwagens met hulpgoederen voor Palestijnse burgers die zaterdagochtend de grensovergang in werden gereden, zijn volgens internationale humanitaire organisaties ruim onvoldoende. Zo waarschuwt de noodhulpcoördinator van de Verenigde Naties, Martin Griffiths, op X, voorheen Twitter, dat de eerste reeks humanitaire goederen „niet de laatste mag zijn”. Ook Cindy McCain, directeur van het Wereldvoedselprogramma (WFP) vindt de hulp van twintig vrachtwagens te weinig. Voordat het Israëlische leger de luchtaanvallen op de Gazastrook opdreef, inmiddels twee weken geleden, reden dagelijks ruim vijfhonderd vrachtwagens Gaza binnen met humanitaire bevoorrading voor zijn ruim twee miljoen inwoners.

De grensovergang bij Rafah aan de Egyptisch-Palestijnse grens werd zaterdagochtend heel kortstondig geopend, onder meer om humanitaire goederen door te laten. WFP-directeur McCain omschrijft de huidige situatie in Gaza als „precair”. Volgens haar is de combinatie van gebrek aan voedsel, water, elektriciteit en brandstof vanwege de Israëlische blokkade „catastrofaal”. Intussen meldt ook de Wereldgezondheidsorganisatie dat vier vrachtwagens met hulpvoorraden onderweg zijn naar de Egyptisch-Palestijnse grens om Gaza in te worden geloodst. De inhoud van die aangekondigde humanitaire hulp richt zich vooral op medische hulpgoederen.

Zo bevatten de vier vrachtwagens onder meer traumabenodigdheden voor ruim duizend Palestijnen, medicijnen voor chronische ziekten voor 1.500 mensen en andere essentiële gezondheidszorgvoorzieningen voor 300.000 mensen gedurende drie maanden. De WHO zegt samen te werken met Rode Halve Maan-organisatie, die voor de eerste twintig vrachtwagens zorgde, om de veilige doorgang van de cruciale voorraden te garanderen. Maandag zal naar verwachting ook een nieuwe reeks hulpkonvooien van de Verenigde Naties het Palestijnse gebied in rijden.

• Naïm Derbali

Egyptisch-Palestijnse grens weer gesloten na inrijden twintig vrachtwagens met hulpgoederen

De grensovergang bij Rafah aan de Egyptisch-Palestijnse grens is na minder dan een uur weer gesloten. Dat meldt de Amerikaanse nieuwszender CNN zaterdag. De kortstondige opening heeft ervoor gezorgd dat twintig vrachtwagens met hulpgoederen voor Palestijnse burgers de grens tussen Egypte en Gaza konden oversteken. Het zou gaan om humanitaire goederen van de Egyptische hulporganisatie Rode Halve Maan.

Al dagenlang houden vrachtwagens met humanitaire hulp voor de inwoners uit Gaza halt bij de Egyptische grens. Volgens CNN volgt maandag een nieuwe reeks hulpvrachtwagens, deze keer van de Verenigde Naties, die het Palestijnse gebied in zal rijden. Of ook mensen de grens zijn overgestoken is vooralsnog niet duidelijk. Bij eerder gemaakte afspraken werd Washington ervan verzekerd niet-Palestijnse burgers die vastzaten in de Gazastrook, via de grens bij Rafah Egyptisch grondgebied in mochten.

• Naïm Derbali

Egyptisch-Palestijnse grens bij Rafah open, eerste vrachtwagens met hulpgoederen rijden Gaza in

De eerste vrachtwagens met hulpgoederen zijn zaterdag de grens tussen Egypte en Gaza overgestoken en Gaza ingereden. Dat melden internationale media waaronder nieuwszender Al Jazeera. Eerder had de Amerikaanse ambassade in Jeruzalem laten weten dat de grens in het zuiden van Gaza, nabij de Palestijnse stad Rafah, om negen uur Nederlandse tijd open zou gaan. Rafah is de enige plaats waar Gaza niet aan Israël grenst. Mogelijk maakt de opening van de grensovergang de weg vrij voor meer humanitaire hulp in de Gazastrook.

Het is vooralsnog niet duidelijk hoe lang de grens open blijft. De opening van de grens is al dagen onderwerp van discussie. De Verenigde Naties waren de afgelopen dagen in gesprek met Egypte, Israël en de Verenigde Staten om de doorloop van goederen zo spoedig mogelijk te laten beginnen. De Israëlische blokkade zorgt ervoor dat Palestijnen in de Gazastrook al weken geen water, voedsel, medicijnen, brandstof en andere basisbehoeften krijgen. Ondanks oproepen van meerdere hulporganisaties en de Verenigde Naties weigert de Israëlische regering de blokkade terug te draaien.

• Naïm Derbali

EU-ambtenaren: Europees gezichtsverlies dreigt vanwege stilte over Gaza en onvoorwaardelijke steun aan Israël

Ruim 800 EU-functionarissen hebben in een brief aan de Europese commissievoorzitter, Ursula von der Leyen, hun verontwaardiging geuit over de onvoorwaardelijke Europese steun aan Israël. Dat schrijft Al Jazeera die de brief heeft ingezien. Volgens de ondertekenaars dreigt Europa „alle geloofwaardigheid te verliezen” en is een wapenbestand, waar bij Von der Leyen op wordt aangedrongen, nodig voor de „bescherming van burgerlevens”.

De ondertekenaars verwijten de Europese leiders van „schijnbare onverschilligheid” tegenover de „voortdurende massamoord op burgers in de Gazastrook” en de „minachting voor mensenrechten en het internationaal humanitair recht”. De groep functionarissen herkent zich daardoor naar eigen zeggen nog „nauwelijks in de Europese waarden”. De Europese leiders hadden veel eerder moeten oproepen tot een „onmiddellijke stopzetting van het willekeurige geweld tegen burgers”. Het ontbreken van dat eenduidige standpunt maakt volgens de ambtenaren de weg vrij voor het „legitimeren van oorlogsmisdaden” door het Israëlische leger in de Gazastrook.

De brief is een herhaling van het signaal dat Human Rights Watch vrijdag afgaf tegenover de Verenigde Staten en Europese bondgenoten van Israël. Net als de mensenrechtenorganisatie schrijven de ambtenaren dat Europa een „dubbele standaard” hanteert. Daarmee wordt gedoeld op de reactie op de Russische inval in Oekraïne en de relatieve stilte over de Israëlische militaire activiteiten in Gaza. „Als Israël niet onmiddellijk stopt”, schrijven de ambtenaren, „zal de hele Gazastrook en zijn inwoners van de planeet worden weggevaagd”.

• Naïm Derbali

‘Tientallen Palestijnse doden bij Israëlische luchtaanvallen en invallen op Westelijke Jordaanoever’

Volgens het Palestijnse staatspersbureau WAFA en nieuwszender Al Jazeera heeft het Israëlische leger in de nacht van vrijdag op zaterdag tientallen Palestijnen gedood met luchtaanvallen in Gaza en invallen op de Westelijke Jordaanoever. Ook het Israëlische leger meldt meerdere aanvallen op „Hamas-doelen” in verschillende delen van de Gazastrook, maar maakte geen dodental bekend. De invallen op de Westelijke Jordaanoever zijn volgens het Israëlische leger in het kader van het „ontmantelen van terroristische infrastructuren en de inbeslagnames van wapens”. Zowel de precieze dodentallen van vannacht als het aandeel Palestijnse burgerdoden zijn voor NRC niet onafhankelijk te verifiëren.

WAFA maakt melding van onder meer wooncomplexen in Rafah, een stad in het zuiden van Gaza die onder vuur werd genomen, waarbij minstens veertien mensen omkwamen. Verschillende mensen liggen daar nog onder het puin. Bij een andere reeks Israëlische aanvallen in Jabalia, in het noorden van de Gazastrook, werden minstens veertien Palestijnen gedood.

Intussen maken Al Jazeera en The New York Times melding van Israëlische invallen op de Westelijke Jordaanoever donderdagavond. Zo werden in het vluchtelingenkamp Nur Shams nabij Tulkarem, in het noordwesten van het gebied dertien Palestijnen gedood, onder wie zeven kinderen. Ook de lokale kinderrechtenorganisatie Defense for Children International meldt dat onder meer dat een „raket werd afgevuurd op een groep Palestijnse burgers, voornamelijk kinderen”.

• Arjan Meesterburrie

VS volgens het Witte Huis ‘zeer nauw betrokken’ bij vrijlating gijzelaars

De Verenigde Staten waren „zeer nauw betrokken” bij de vrijlating van de gegijzelde Amerikaanse moeder en dochter vrijdag door Hamas, zegt woordvoerder John Kirby van het Witte Huis tegen CNN. Volgens hem speelden Qatar en Israël een sleutelrol en waren de VS „op verschillende niveaus zeer nauw betrokken”.

Kirby wilde niet zeggen wat de beweegredenen van Hamas waren om de twee vrij te laten. „Ook omdat er nog altijd Amerikanen gegijzeld worden die we ook graag terug willen brengen naar hun families.” Hamas zegt te hebben gehandeld uit „humanitair oogpunt”. De moeder zou in slechte gezondheid verkeren. Israël zegt dat de vrijlating het resultaat is van „militaire druk” op Hamas.

De Amerikaanse president Joe Biden zei vrijdagavond „dolblij” te zijn dat de 59-jarige Judith Raanan en haar dochter Natalie weer vrij zijn. Ze komen uit Chicago en waren op familiebezoek in het zuiden van Israël.

Het waren de eerste gegijzelden die werden vrijgelaten sinds Hamas twee weken geleden bij de slachtpartij in Israël ook ongeveer tweehonderd mensen ontvoerde. Israëlische militairen zeiden vrijdag dat het merendeel van hen nog leeft.

Premier Benjamin Netanyahu van Israël liet na de vrijlating op sociale media weten „de inspanningen om alle ontvoerden en vermisten terug te halen niet te verminderen” en tegelijkertijd „te blijven vechten tot er een overwinning is bereikt”.

• Arjan Meesterburrie

Kabinet wil gevechtspauze voor humanitaire hulp aan Gaza

Demissionair minister Kajsa Ollongren van Defensie (D66) pleit voor een gevechtspauze tussen Israël en Hamas om humanitaire hulp aan Gaza mogelijk te maken. „De humanitaire situatie vraagt dat er even rust moet komen”, zei ze vrijdagavond in het tv-programma Nieuwsuur. Ollongren benadrukte daarbij dat het kabinet op één lijn zit en met één mond spreekt.

De ruim twee miljoen inwoners van de Gazastrook hebben dringend behoefte aan water, voedsel en medicijnen. Israël heeft het gebied na de terreuraanvallen van Hamas van twee weken geleden afgesloten van water en elektriciteit.

Volgens Ollongren moet het demissionaire kabinet zich „verhouden” tot de „humanitaire catastrofe” in de Gazastrook en kan toegang voor humanitaire hulp bijna niet zonder een staakt-het-vuren. „Je kan mensen niet water en eten ontzeggen”. Ze hoopt dat hulporganisaties als het Rode Kruis aan de slag kunnen in de Gazastrook als de strijdende partijen, al dan niet tijdelijk, de wapens neerleggen.

Wel houdt Ollongren vast aan het recht op zelfverdediging van Israël: „Het doet niets af aan de steun voor Israël en de veroordeling van Hamas.” Kort na de aanval van Hamas op Israël zei premier Mark Rutte (VVD) dat Nederland Israël „onvoorwaardelijk” steunt, maar daar heeft hij inmiddels aan toegevoegd dat Israël zich wel moet houden aan het internationaal oorlogsrecht.

• Rein Wieringa